Το ποσοστό εμφάνισής των αυτοάνοσων νοσημάτων στον γενικό πληθυσμό είναι περίπου 0,6%. Εμφανίζονται σε άτομα τα οποία είναι γενετικώς προδιατεθειμένα. Σε αυτά τα άτομα κάποια χρονική στιγμή της ζωής τους μετά από κάποιο ερέθισμα εσωτερικό ή εξωτερικό του οργανισμού διαταράσσονται και εκφράζονται λάθος τα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος. Έτσι, ο οργανισμός αναγνωρίζει ως ξένα δικά του κύτταρα διαφόρων οργάνων και τα καταπολεμάει με αντισώματα. Μ’ αυτόν τον τρόπο και ανάλογα τι θα προσβληθεί, εμφανίζονται τα συμπτώματα της αυτοάνοσης νόσου. Προσβάλλονται αρθρώσεις, μάτια, δέρμα, καρδιά, πνεύμονες, έντερο, εγκέφαλος, θυροειδής αδένας, επινεφρίδια, νεφροί και άλλα.
Τα αυτοάνοσα νοσήματα δεν είναι μεταδοτικές ασθένειες.
Ορισμένα από τα συνηθέστερα αυτοάνοσα νοσήματα:
- Ρευματοειδής αρθρίτιδα
- Ψωρίαση
- Ψωριασική αρθρίτιδα
- Θυροειδίτιδα Hashimoto
- Διαβήτης τύπου Δ (νεανικός)
- Ελκώδης Κολίτιδα (εντεροπάθεια)
- Νόσος του Crohn (εντεροπάθεια)
- Ερυθηματώδης Λύκος
- Δερματομυοσίτιδα/Πολυμυοσίτιδα
- Υποκατηγορία Ιριδοκυκλίτιδας/ραγοειδίτιδας
- Σκλήρυνση κατά πλάκας
- Νόσος Graves (υπερθυροειδισμός)
- Νόσος Addison (επινεφρίδια)
- Σύνδρομο Sjögren (σύνδρομο ξηρότητας)
- Κοιλιοκάκη (ευαισθησία στη γλουτένη)
- Μυασθένεια Gravis
- Κακοήθης Αναιμία (Αντισώματα καταστρέφουν ενδογενώς παράγοντα του στομάχου απαραίτητο για απορρόφηση της βιταμίνης B12)
- Αγγειίτιδες
- Αντιφωσφολιπιδικό Σύνδρομο
- Αγκυλοποιητική Σπονδυλίτιδα
- Σκληρόδερμα
- Αυτοάνοση αιματική αναιμία
- Πρωτοπαθής χολική κίρρωση
- Σύνδρομο Peiter
- Σύνδρομο Αδαμαντιάδη-Behcet
- Κρυοσφαιριναιμία
- Σαρκοείδωση
Τα αυτοάνοσα νοσήματα προσβάλλουν κυρίως γυναίκες σε αναλογία περίπου 3:1 προς τους άνδρες, σε παραγωγική ηλικία.
Αντιμετώπιση
Ορισμένα από τα αυτοάνοσα νοσήματα εκφράζονται και στη παιδική ηλικία. Στα περισσότερα αυτοάνοσα επιλαμβάνεται ο ρευματολόγος. Σε λιγότερα, ενδοκρινολόγος, αιματολόγος, νεφρολόγος, γαστρεντερολόγος, πνευμονολόγος και καρδιολόγος.
Αφού τεθεί η διάγνωση μετά το ιστορικό, την κλινική και τα εργαστηριακα αιτιολογικά ευρήματα, ο ασθενής λαμβάνει ειδική φαρμακευτική αγωγή κατά περίπτωση και παρακολουθείται τακτικά κλινικά και εργαστηριακά.
Με ειδική θεραπεία σε μεγάλο ποσοστό ελέγχεται η πορεία της νόσου, βελτιώνεται η κατάσταση του ασθενούς και αποφεύγονται βαρύτερες επιπτώσεις της νόσου.
Στόχος της Θεραπείας
Στόχος της ειδικής θεραπείας είναι η ανοσοστροποποίηση, δηλαδή η αποκατάσταση την βλαβών ή λαθών των κυττάρων του ανοσοποιητικού συστήματος ώστε ο οργανισμός να συμπεριφέρεται φυσιολογικά και να πετύχουμε καταστολή της νόσου. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην αποφυγή του έντονου σωματικού και ψυχικού stress, τα οποία μπορούν να επιδεινώσουν ή να προκαλέσουν έξαρση της νόσου. Επίσης είναι γνωστό ότι και οι ίδιες οι παθήσεις επηρεάζουν μακροχρόνια σε κάποιο βαθμό την ψυχική και ψυχολογική κατάσταση του ασθενούς.